Grafik tasarımda yapay zeka devrimi: Tehdit mi, fırsat mı?

Yapay zeka teknolojileri son yıllarda yalnızca bilim ve teknoloji alanında değil, yaratıcılık gerektiren mesleklerde de etkisini hissettirmeye başladı. Bu dönüşümden etkilenen sektörlerden biri de grafik tasarım. Bir zamanlar yalnızca kalem, kağıt ve tasarımcının hayal gücüyle şekillenen bu meslek, bugün yapay zeka destekli uygulamalarla bambaşka bir boyuta evriliyor. Peki, yapay zeka grafik tasarımı nasıl dönüştürüyor? Tasarımcıların rolü bu süreçte ne yönde değişiyor? Yapay zeka, grafik tasarımcılar için bir tehdit mi?

İREM ERBAŞ / ÖZEL HABER

Son yıllarda hayatımızın her alanında karşımıza çıkan yapay zeka sayesinde birçok sektör yeni bir döneme evrildi. Bunlardan bir tanesi de ‘grafik tasarım’ sektörü. Grafik tasarım, tasarımcının hayal gücü ve el becerisine dayanan bir meslek olarak karşımıza çıkarken artık yapay zeka ile entegre bir şekilde ilerliyor. Bizde, grafik tasarım sektöründe 35 yılı geride bırakan, aynı zamanda eğitmen kimliğiyle de sektöre katkı sunan Murat Vardar ile yapay zekanın tasarım alanındaki etkisini, sektördeki dönüşümü ve genç tasarımcılara düşen sorumlulukları konuştuk.

“Grafik tasarım benim için bir yaşam biçimi” ifadesinde bulunan ve meslekte 35 yılı geriden bırakan Grafik Tasarımcı ve Eğitmen Murat Vardar, mesleğe başladığında henüz bilgisayarların olmadığını belirterek, “Grafik tasarım zaten tarih boyunca hep insanın eliyle yapılan bir sanat dalıydı. Hocalarımıza soruyorduk üniversitede, bilgisayar denilen bir şey çıkmış hocam böyle bir şey var mı diye. Hocalarımız bize hep şunu söylerdi “Bu bir akım çok ömrü olmayacak. Grafik sanatı bugüne kadar hep elle yapıldı. Grafiker elini sağlam tutacak,” diye bize bu şekilde öğütler veriyorlardı ama onların da şu durumu var. Hani onlar da işin ne olduğunu bilmiyorlar çünkü o dönemde şu zamanki gibi yaygın bir bilgi ağı yoktu. Her şey kısıtlıydı. Bizim zamanımızda işte kütüphanelerde ansiklopediler olurdu onların içerisinde de bilgisayar tanımı geçiyor ama çok kısa. Hatta ilginçtir bir anımız var. Onu da anlatmak isterim. Bilgisayar için işte 100 tane kolu olan bir makine düşünün dedi hocamız. E şimdi 100 kollu bir tane robot gibi bir şey bekliyorsunuz yani 100 tane grafiklerin yaptığı işi aynı anda yapılabilen bir şey ama öyle değilmiş maalesef. Ve sonrasında da ben uslu durmadım. Türkiye’de üçüncü satın alınmış olan masaüstü bilgisayarın sahibi ben oldum hiçbir bilgim yokken. Amaç ne? Hayatıma entegre etmek. Çünkü yakalarsam beni alıp götürecekti o tren” dedi.

“YAPAY ZEKA ÇOK BÜYÜK AVANTAJ”

“Benim 25 senemi çaldı yapay zeka. 35 senelik tecrübem var ama benim bir işi yaratma sürecimi yapay zeka ne yaptı? Size verdi” ifadelerinde bulunan Vardar, yapay zekanın grafik tasarımdaki rolü ve sektörel açıdan dönüşüm hakkında, “AI teknolojisi 1957 yılında İngiltere’de Buttingham Sarayı’nda kraliyet ailesinin bilim insanlarını davet ettiği bir yemekte ilk defa konuşuldu. Biz bunu son 3 senedir . sosyal medyada, televizyonlarda, platformlarda duyuyoruz ama ilk bilimsel bir yemekte konuşuluyor.

Ülkemiz internete ve bilgisayara çok geç kavuştu. 2000’li yıllarda küçük küçük yapay zeka motorları denemeleri yapılıyordu. Örneğin mesela Google’ın bugün sektörde bir numara olmasının sebebi en erken yapay zekayı bünyesine alan bir yapı düşüncesinde olmasından kaynaklı. Yapay zeka bence faydalı. Neden faydalı? Çünkü bizim artık yaşadığımız yüzyılda en büyük tasarruf etmemiz gereken şey zaman. Yapay zeka bize bu zamanı kazandırıyor ve iş yükümüzü hafifletiyor.

Şimdi düşünsenize bilgisayar yok, bir tane vektörel çizim yapman lazım. Platform yok internet yok. Ne yapman lazım oturup önce onu bir skeç etmen lazım yani teknik tabirle önce taslak hazırlaman lazım ondan sonra da işte onun kontürlerini açacaksın ondan sonra da onu renklendireceksin. Şimdi burada harcanan emek ne baktığımız zaman en az 2 gün. Oysaki şu an ben yapay zekanın kullandığı betimleme promptuna istediğim şeyi yazdığımda bana saniyeler içerisinde veriyor. Peki bu nasıl olabiliyor? Bir insanın zaman dilimi 24 saatten oluşuyor. Bir saatte 60 dakikadan oluşuyor. Bir dakikada 60 saniyeden oluşuyor. Bizim en küçük zaman dilimimiz bir saniye. Bir saniyede biz ne yapabiliyoruz gözümüzü açıp kapatabiliyoruz. Bizim zaman dilimiz bu. Peki, yapay zekanın zaman dilimini konuşalım. Bir saniyelik zaman dilimi içerisinde yapay zeka 74 katrilyon bir hızla veriye ulaşıyor. Tarıyor, getiriyor ve bize sunuyor. Arada böyle bir fark var. Yani insan bedeni, insan ruhunu, insan beynini rol almış ama orada daha gelişkin yapı var.

Baktığımız zaman mantar gibi her gün bir yapay zeka motorundan bahsediliyor. Özellikle teknoloji firmaları bu pastadan pay almak, para kazanmak istiyorlar. Çünkü zaman içerisinde eğer ki onlar da doğru yatırım yapamazlarsa yok olup gidecekler. Örneğin mesela Nokia kayboldu gitti. Zamanı yönetemediler yani geleceği göremediler. Burada önümüzden çıkıyor innovation yani yenilik. Yeniliği, teknoloji hayatımıza alıyor olmamız lazım.

Değişim, yapay zeka da bir değişim. Hayatımızı alacağız. İyi yanlarıyla alacağız. O artık bundan sonra bizim bir asistanımız. Dünyanın sonunu getirecek olan bir varlık olarak görmüyor olmamız lazım. Onu yönetebiliyor olmamız lazım. O nedenle grafik tasarımın içerisinde olması da bu mesleğe yeni başlamış olan arkadaşlar için çok büyük avantaj” dedi.

“TEKNOLOJİYİ KİM KULLANIRSA RAKİPLERİNE CİDDİ ANLAMDA FARK ATAR”

Yapay zekanın tasarımcıların özgün yaratıcılığını sınırlamadığını aksine daha da desteklediğini vurgulayan Vardar, “Mesela benim yapmam gereken bir şey var. O bana tarifte bulunuyor bunu böyle yaparsak daha iyi olur diyor ve ben orada yapay zekadan bir şey öğrenmiş oluyorum. Yani öğreticilik yanı da var. Aynı zamanda, zamanı bana bırakıyor. Ben birden fazla müşteriye hizmet verebilirim, tek bir müşteri de kalmayabilirim. Çünkü elimin altında benim asistanlarım var; ChatGPT, Google Gemini, deep seek. Bunlar şu an için bizim promptan istediğimiz sonuçları verebilen yapay zekalar. Adobe Creative Cloud’un içerisine Adobe Sensei denilen bir yapay zeka var. Sensei, uzak doğuda usta, öğretici demek. Firefly ise hemen onun altında yer alıyor. Firefly, bambaşka bir şey o. Sınırı yok her şeyi size sunabiliyor.

Yapay zeka insanın tasarım gücünün yerini alır mı? Hayır, alamaz. Çünkü bugüne kadar üretilmiş birçok teknolojik ürün, teknolojik alet var. İnsan daha üretilmedi belki ileride üretilebilir. Yani insan üretilebilir mi onu bilmiyorum o birazcık böyle ütopik kalıyor ama fütüristlere baktığımız zaman yapay zekayı kullanmak zorundayız diyor. Teknolojiden geri kalamayız diyor. Bugün yapay zekayla insanlar tarlalarının hangi zaman diliminde sulanacağını tespit ediyorlar, oraya gerekli sensörleri koyuyorlar. Topraktaki nemi ölçüyorlar. Yapay zeka haber veriyor diyor ki şu gün şu saatte nem oranı düşecek bunu sulamanız lazım. Teknoloji böyle bir şey. Kim kullanırsa rakiplerine ciddi anlamda fark atar” ifadesinde bulundu.

“GRAFİKER KAŞIKLA YETİNMEYECEK, GÖZÜNÜ AÇACAK”

Grafik tasarımcıların gerekirse uykusuz kalarak yapay zekanın çalışma prensiplerini öğrenip verimlerini arttırması gerektiğini ifade eden Vardar, bir grafik tasarımcının bu çağda kendisini nasıl geliştirmesi gerektiğini şu sözlerle anlattı, “Bizim bu grafik tasarımcılar uykuyu çok seviyorlar uyumayacaklar. Sabahtan akşama kadar yapay zekanın yeteneklerini, sınırlarını, üretimdeki başarılarını sürekli test edecekler. Tek bir yapay zeka modeliyle de çalışmayacaklar. Şöyle düşünmenizi isterim. Yemeğe oturduk konforlu bir yemek yiyebilmek için kaşık, çatal, bıçak olması lazım. Yok canım ben sadece kaşıkla yerim dediğin zaman o zaman çatallık bir durumda kaşık o vazifeyi yapmaz doğru mu? Grafik tasarımcı gözünü açacak. Diyecek ki benim kişisel gelişimim için zaten böyle bir bilgi var ben o bilgiyi nereden alabilirim. Saniyede katrilyon ışık hızına sahip olan bir yapay zekadan faydalanabilir. Eskiden bilgiyi nereden öğreniyorduk ya bir eğitmen olacak ya bir usta olacak ya bir mentör olacak ya da ansiklopedi okuyacaksın saatlerce kurcalayacaksın. Şimdiyse ne yapıyoruz? Yazıyoruz prompta saniyeler içerisinde bize getiriyor. Bazı yapay zeka modelleri var aşırı betimlemeden hoşlanıyor. Yapay zekanın istediğiniz bir şeyin doğru şekilde üretmesini istiyorsanız, betimleme yapmanız lazım. Sonuç olarak grafiker uyumayacak yapay zekalarla uğraşacak onların huyunun suyunu anlayacak nasıl çalışma prensipleri içinde olduğunu anladıktan sonra zaten verim gelecek.”

“GRAFİKER YAPAY ZEKAYI HAYATINA ALMALI”

Yapay zekanın tasarımcılar için bir tehdit olmadığını, tasarımcıların önünü kesemeyeceğini belirten Vardar, bunun nedenini şu şekilde anlattı, “O yapay zeka, ben gerçek zekayım. Onu biz ürettik insanlık vardı zaten ta işte Göbekli Tepe zamanından beri. O gün insanlar heykelleri neyle yapıyorlardı? Ellerinde çekiç, murç, insan gücüyle. Şu an ise heykel tasarlayabilen, 3D modelleme yapabilen yapay zekalar var. Yeter ki siz doğru tanımlamayı verin ona mermeri bile işleyen yapay zekalar var. Grafik tasarımcı gözünü açık tutacak yapay zekayı hayatına alacak. Elinin altında tutacak. Diyecek ki benim bundan faydalanıyor olmam lazım. Şunu da söyleyeyim bir grafiker asla ve asla müşterisine ben onu yapay zekaya yaptırırım ya çok kolay o deyip de kendini de küçük düşürmemesi lazım. Bu işlerin zor olduğunu bu işlerin emek istediğini biliyor olmalı sonuçta ölçme değerlendirme sende. Yani onun iyi olup olmadığının kararını sen veriyorsun. Ben grafikerlerin önünü tıkacağını düşünmüyorum ama almazsa elinin altında bulundurmazsa işte orada tıkanır grafiker yok olur gider. Teknolojiyi almak lazım hayatımıza. Eğer yapay zeka da bir teknoloji ise hayatının içerisinde olması lazım, olmazsa ben o zaman yaşamdan geri kalırım. Bütün mesele bu.”