Haftalık Ekonomi Notları

Yüksek Faiz Döneminde Paradoks Ekonomisi:

Altın Satma, Konut Al!

Altın fiyatlarında yükseliş sürdükçe konut satış adetlerinin arttığı bir dönemdeyiz. Bu cümleyi şu şekilde de söyleyebiliriz; Faiz düşmedikçe, faizden gelen para yine konuta gidiyor.

TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranlarının yanlış olduğunu düşünüyorsak da açıklanan oranlar yine konut fiyatlarının artmasına neden oluyor. Son satış verileri %12 artışı gösterdi.

Mehmet Şimşek geldiğinden beri tek derdimiz, ülkenin ödemeler dengesinde sıkıntıya düşmemesi. Reel ücretler düşüyor. Ancak yine de talep düşmüyor. Çünkü enflasyona inanmıyoruz. Hane halkının 12 aylık enflasyon beklentisi %59 seviyesinde.

Faiz, enflasyon oranını doğru açıklamadığınız zaman fiyatları yükseltici etkiye sahiptir. Yüksek faizden gelir elde eden biri parasını yine konuta yatırıyor. Neden başka bir finansal piyasa aracı değil de konut? Çünkü konut birim metrekare maliyetleri 30.000 TL’ye ulaşırken sıfır veya makul yaşlarda olan ikinci 2. el piyasasındaki konut fiyatları da ucuz kalıyor.

Gelir ile ödeme, faiz ile enflasyon, borsa ile emtia arasında sıkışan birey tercihini güvenli liman konuttan yana kullanıyor. Buna son bir yılda artan altın fiyatlarını da eklediğimizde altından çıkan para da konuta yansımış oluyor. Henüz Merkez Bankası’nın kısmî faiz indirim sürecine girdiğini bunun da piyasalara nasıl etki edeceğini yazmadım. 2024 Eylül – Ekim aylarına kadar ‘uzak durun’ dediğimiz konut piyasası, bu aylardan sonra yine yükselmeye başladı.

Güvensizlik ortamı. Stagflasyon. Daha yakışıklı bir isim de bulabiliriz.

Kayıt dışı ekonomiye hepimiz karşıyız. Ancak faiz, paranın kayıt içinde bulunmasını sağlar. Mehmet Şimşek ve benzeri ekonomistlerin altını sevmemesindeki neden de budur: Paranın yastık altına çekilmesi. Zengin olan faiz geliri ile daha zengin oluyor. Faiz geliri ile rayiç bedeli düşük gösterilen konutu alıyor. Konut almadığı parayla da altına yatırım yapıyor. Sonuçta kayıt içindeki ana para değişmiyor. Yanına değeri düşük gösterilen konut ve miktarı bilinmeyen altın yatırımı kâr kalıyor. Paradoks bitmiyor. Bir noktadan sonra artan altın fiyatları da konut fiyatlarını artmasının sebeplerinden biri olacaktır.

Bu yazının bir yargı cümlesi bu nedenle olmayacak. FED Başkanı Jerome Powell faiz indirimi için  “verilere bakacağız” derken bizim verilerden yana sıkıntımız var.

Sağlıcakla kalın.