Nefesiyle camlara hayat veriyor

Cam ustaları tarafından hala yoğun bir şekilde kullanılan “Cam Üfleme Tekniği” en eski cam şekillendirme yöntemi olarak yerini koruyor. Pipo denilen uzun metal boru ile üflenerek, şekillendirmeye yarayan bu yöntemi Bursa’da kullanan Cam Üfleme Sanatçısı Ülfet Didikoğlu, Kent Bursa Gazetesi’nin sorularını cevapladı. Cam ustası Didikoğlu, camlara şekil vermek için nefesini kullandığını belirterek, cam sanatlarının birçok çeşidine de hâkim olduğunu söyledi.

YASEMİN ÖZKEREM / ÖZEL HABER

Sanatın birçok dalına ilgi duyduğunu söyleyen Cam Üfleme Sanatçısı Ülfet Didikoğlu cam ile tanışma hikâyesini anlattı. Ankara doğumlu olan Didikoğlu, Bursa İznik ilçesine geldiği sırada seramik sanatıyla da tanışarak, sanatını icra ettiğini ifade etti. Kendisi hakkında bilgi veren Didikoğlu, “Ankara doğumluyum. Ankara’da genel sanat dallarıyla uğraşıyordum.  (resim, karakalem gibi…) Oradan ablalarım, İznik’e gittiler. Ben de yanlarına gittim sanatı sevdiğim için.  Orada seramikle, çamurla tanıştım. Bu tanışma sonrası gelişti cam üfleme sanatı. Aynı zamanda öncesinde seramik sanatını dört buçuk, beş sene yaptım. Hemen ardından cam ile tanıştım. Cam konusunda epey ilerledim. Ondan sonra İznik’te atölyemizi kapatıp buraya geldik. Sonra İznik’ten buraya geldiğimizde küçük bir dükkânımızı oldu sonra üretime başladık ve sonra yetmedi Bursa Cumhuriyet Caddesi’ne geldik.  Burası dört katlı bir bina, bu binada hem atölye hem satış yerimiz, hem imalathanemiz yer alıyor. Burada cam şekillendirme, atölye kurma, füzyon cam, üfleme cam, cam teknikleri, ondan sonra yani sanatın hemen hemen her dalında camla seramiğe hâkim olduk” dedi.

“ÜNAL YILMAZ HOCAM’A TEŞEKKÜR EDERİM”

Cam konusunda kendisine katkılarda bulanan ustalardan da söz eden Didikoğlu sözlerine şöyle devam etti:

“Cam konusunda ilerlemem ve tanışmam Ünal Yılmaz hocam sayesindedir. Kendisi Mudanya’da uzun zaman ünlü cam markalarının laboratuar camlarıyla falan çalışmış, torna bilgisi, ayrıca üfleme cam bilgisi, cam teknikleri bilgisi gibi birçok şeye hakim. Bu bilgilerin hepsini bana aktardı. Bir buçuk sene de bir eğitim aldım sağ olsun hocam ilgilendi ve beni de meslek sahibi yaptı. Mesleğim vardı daha doğrusu ama Ünal Hoca’yla beraber bayağı bir yol kat ettik, Kendisi çok ilgilendi benimle. Buradan ona teşekkür ederim. Benim onunla ilişkim çırak kalfa usta ilişkisi gibiydi. Mesela ben devamlı yanımda duruyordum çay, çorba, yemek, tüp değiştirme gibi işlere bakıyordum. İşte atölyedeki kitleri kurma, atölyedeki olacak işleri yapma falan hepsini bana yaptırıyordu. Kendisi de güzel bir hoca. Uludağ Üniversitesi’nde görev yapmış uzun süre. Ayrıca İstanbul’da 30-35 sene civarında torna bilgisiyle ustalarla çalışmış.  Haldun Usta Ergün Usta var. Baba oğul kendileri onların da bana epey bir katkıları var. Onların atölyelerine de gittim.  Kömürde kalıp almayı, tornadaki bilgiyi falan da onlara borçluyum. Ünal Hoca genelde bana el sanatıyla el işini öğretti. Çünkü devletin açmış olduğu kursta şey torna makinesi falan yoktu. O da torna bilgisini aktardı bize, kömür kalıbı falan almayı aktardı, öğretti bize. Üfleme cam tekniğini Bursa’da yapan var elbet.  Gemlik’te Haldun Hoca’nın oğlu Ergin Bey var. Burada Fatma Hanım, Cengiz Bey var. On dört kişi falandı o kurstan, üç kişi çıktı. Bazıları boncuk cam tekniğinde ilerledi.

Bazıları işte kalıplama, bazıları kolye, küpe. Bizim üçümüz de üfleme cam tekniğiyle alakalı çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”

“CAM ÖĞRENİLMESİ ZOR BİR MESLEK”

Cam ile yapılan her sanatın hem değerli hem de çok zor olduğunu da ifade eden Didikoğlu, “

Atölyemde çalışırken yaptığım işlemlerden biri de tornadır. Ve torna belli bir ayarla, belli bir hızla çevriliyor.  Cam şekillenmesi kesinle çok zor bir malzemedir. Yani nefesimle camı şekillendirirken tabii ki yine benim yeteneğim ve bilgim devreye giriyor. Yani en ufak bir hatada cam istediğimiz şekli almayabilir. Camı şekillendirirken belli bir tekniğe ve bilgiye sahip olmak gerekiyor. Aynı zamanda el işi tekniği bilmek lazım” diye konuştu.

Cam şekillendirme tekniklerinin geçmişinin çok eskilere dayandığını da söyleyen Cam Ustası Ülfet Didikoğlu, “Cam şekillendirme tekniklerinin geçmişinin birçoğu Mısır’a ve Mezopotamya’ya kadar dayanıyor. Cam şans eseri bulunan bir malzeme aslında. Bunlarla beraber çok eski dönemlerden gelen teknikler de var. Bu tekniklerde iyi olan özellikle yurt dışında da birçok sanatçı var.  Bundan bir buçuk ay önce Eskişehir’e gitmiştik. İşte orada da İngiltere’den iki tane sanatçı gelmişti. Rusya’dan, Ukrayna’dan, İtalya’dan bazı sanatçılar gelmişti mesela. Onların tekniklerini mesela izlediğimiz zaman camın buradaki değerinin nasıl olduğunu insan maalesef anlıyor. Tabii yetişmiyor değil, orada da benim çok cam sanatçılarıyla tanıştım mesela. Eskişehir bu konuda çok iyi. Cam teknikleri çok maliyetli bir şeydir. Özellikle renkli cam çok pahalıdır. Meraklısı elbet çok. Bunun yanı sıra Workshoplarımız olduğu zaman ilgi çok fazla oluyor.”

Maliyetli bir iş olduğu vurgusunu da yapan Cam Ustası Didikoğlu şunları söyledi:

“Cama ayrı bir ilgi var ama bir o kadar da maddi açıdan serbest olmanızı gerektiren bir sanat dalı camcılık… Benim param olmasa ben bu sanatı yapamam. Tüm malzemelerin tam olması lazım. Mesela şöyle örnek vereyim size; şu anda çalışıyoruz. Oksijen bitse, gelmesi bir gün sürüyor. Ya da gaz bitse mesela gene yapamazsın. Çok güzel şeylerin ortaya çıkması kolay bir şey değil. Burada bir fırınımız var, benim füzyon fırınım, küçük yukarıda seramik fırınlar var tabaklama yapıyoruz buralarda.”

“CAM SANATI DETAY İSTER”

Online siparişler üzerinden satış da yapıldığını ve aynı zamanda cam sanatının devam edilmesi gereken bir iş olduğunu da söyleyen Didikoğlu, “İnstagram ya da WhatsApp üzerinden sipariş üzerine çalışmalarımız sürüyor. Detay isteyen ve dikkat isteyen bir iş cam sanatı. Saatlerce uğraştığımız ve hata kabul etmeyen bir iş. Bu meslek devam edilmesi gereken bir meslek. Yani bunu gördüğün zaman yapılışını, camın eridiğini, nasıl şekillendirdiğini hissettiğin zaman kesinlikle bu işin içine girersin. Ve bu işten asla vazgeçemezsin” şeklinde sözlerine son verdi.