Kültür Kaynaşması:Cadılar Bayramı (Samhain) Örneği

Kültür; insanın doğayı izleyerek öğrendiği ve günlük yaşamında anlam yükleyerek doğrudan kullandığı maddi ve manevi her şeydir. Toplumlar arasında kaynaşma öğesi olan dini festivaller manevi kültürün yayılmasında önemli bir yere sahiptir. Son yıllarda ülkemizde tekrar kutlanmaya başlanan Cadılar Bayramı (Samhain) iç içe geçmiş geleneklere güzel bir örnektir.

Cadılar Bayramı esasen İskandinav (pagan) mitolojisinde ortaya çıkmış, Germen Göçleri sırasında Avrupa’ya yayılmıştır. Ekim ayının son günleri ile Kasım ayının ilk günleri arasında kutlanan dini bir festivaldir. Samhain olarak da bilinen bu festivalin ana teması ölüler aleminden kaçan kötü ruhlardan korunabilmektir. Evlere girerek insanların sırtına yapıştığına inanılan kötü ruhları engellemek için şenlik süresince bal kabağı yenmektedir. Cadılar Bayramı, Türk kültürüne uzak gibi görünse de Edirne ve Tekirdağ ilçelerinde ‘’Bocuk Geleneği’’ adıyla yıllardır kutlanmaktadır. Bocuk inancı, Anadolu kültürüne Yıldırım Beyazid’in, Avrupa seferleri sırasında Rumeli’den özellikle Tekirdağ ve Edirne’ye gönderdiği Gacal, Pomak, Çerkez, Boşnak, Arnavut ve Tatar topluluklarıyla yerleşmiştir. Ancak zamanla bu şenlik unutulmuş ve geçtiğimiz yıllarda çıkış noktasından biraz daha uzaklaşarak ‘’Azizler Günü Arifesi’’ temasıyla tekrar popüler hale gelmiştir.

Sosyolojik araştırmalar, özellikle genç neslin hayatı boyunca tek bir ülkede yaşamadığını ve farklı kültürlerle tanışarak ortak kültür anlayışını benimsediğini göstermektedir. Cadılar Bayramının kültürümüze bu denli hızlı girmesinde, değişen dünya ve ortak kültür düşüncesinin kitleler üzerindeki etkilerini açıkça görmekteyiz. Yakın gelecekte daha pek çok yabancı geleneğin yayıldığına şahit olacağız.

Yeni dünya düzeni ile birlikte gelen sınırsızlık ilkesinin milli kültürümüzü hızla yok etmeye başladığına günbegün tanık oluyoruz. Cadılar Bayramı şenliklerine gösterilen ilgi toplumumuzda resmi ve dini bayramlarımıza gösterilmemektedir. Öyle ki, indirim günlerinde bile Cadılar Bayramı teması yer alırken, dini ve resmi bayramlarımızla ilgili hiçbir sosyolojik sahiplenme bulunmamaktadır. Unutmayalım ki kültürümüzü özümsemezsek kaçınılmaz sonumuz M. Weber’in ifade ettiği gibi ‘’İyinin (yeni olan) kötüye (milli olan) karşı kaçınılmaz zaferi olacaktır.