Geçmişe saygı, geleceğe miras

SEMA NUR ÇINAR/ÖZEL HABER

Bursa’da tarihi yapıların restorasyonunda imzası bulunan Restorasyon Uzmanı Mimar Deniz Ildız Öner, hem mesleki çalışmalarını hem de gönüllü olarak yer aldığı kadın dayanışma derneği BIWA (Bursa Uluslararası Kadınlar Derneği) bünyesinde yürüttükleri sosyal projeleri anlattı. Öner, “Restorasyon sorumluluk ve detay isteyen bir alan. Bu nedenle kadınlara çok yakışan bir iş olduğunu düşünüyorum” dedi.

BİWA 2025 Garage Sale aktivitesi

KADIN DAYANIŞMASINDAN DOĞAN GÜÇ: BIWA

Deniz Ildız Öner, Bursa Uluslararası Kadınlar Derneği’nin (BIWA) 2008 yılında kurulduğunu belirterek, derneğin kuruluş amacını şöyle anlattı:

“BIWA, Bursa’ya yurt içinden ya da yurt dışından gelmiş, burada hiç tanıdığı olmayan kadınların bir araya gelip enerji ve sinerji yaratarak hem birbirlerine hem de başkalarına yardımcı oldukları bir dernek.”

Yaklaşık 15 yıldır düzenledikleri ikinci el giysi satış etkinliklerinin, derneğin sürekli faaliyetlerinden biri olduğunu söyleyen Öner, son beş yıldır bu etkinliği Mudanya Mütareke Meydanı’nda gerçekleştirdiklerini aktardı.

“Kazandığımız paranın yüzde yüzünü tek bir hayır kurumuna bağışlıyoruz. Seçtiğimiz kurumların genellikle kadınlar ve çocuklarla ilgili olmasına özen gösteriyoruz.”

“RESTORASYON DANTEL İŞLEMEK GİBİ”

1981 doğumlu olan Deniz Ildız Öner, ortaokul ve lise eğitimini Bursa’da tamamladıktan sonra Doğu Akdeniz Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nden mezun olmuş. Ardından Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde yüksek lisans yapmış. Restorasyon alanında uzmanlaşan Öner, meslek hayatında en çok değer verdiği projelerden birinin Bursa Orhan Camii Restorasyonu olduğunu söyledi:

“Orhan Camii, Osmanlı’nın sur dışına yaptığı ilk camidir. Bu nedenle çok kıymetli bir yapıdır.”

Hâla Bursa Ulu Camii üzerinde çalıştıklarını belirten Öner, “Yapının tarih boyunca geçirdiği değişiklikleri, yangın ve depremlerden nasıl etkilendiğini araştırıyoruz. Bunları şematik olarak anlatan bir çalışma hazırlıyoruz” şeklinde konuştu.

Ayrıca Mudanya Mütareke Binası’da Öner’in en çok önem verdiği projelerden biri:

“Bu bina ilk projelerimizden biri ve severek çalıştığımız bir yer. Restorasyon, çok detay isteyen bir iş. Gerçekten dantel işlemek gibi.”

BiWA Simone Öner Yoga etkinliğinden

KADIN ÜRETİCİLERE DESTEK PROJESİ

Restorasyon Uzmanı Mimar Deniz Ildız Öner, yılbaşı ve anneler günü dönemlerinde yoğunlaşan kermes etkinliklerinin artık daha farklı bir amaca hizmet ettiğini ifade ediyor:

“Bursa’da kendi evinde bir şeyler üretip satan kadınlarımızın sayısı giderek artıyor. Onların bu kermeslere ve satış desteğine ihtiyacı var. Evde ürettikleri ürünleri kolayca satışa dönüştürebilmeleri için bir destek mekanizması kurmak istiyoruz.”

BİWA Bloem Atelier Kuru Aranjman etkinliğinden

Bu amaçla “El Emeği” adlı bir Bursa firmasıyla iş birliği yaptıklarını söyleyen Öner, projenin ilk adımını şöyle özetledi:

“Amacımız çok basit; 20 masa kuralım ve 20 kadına ücretsiz satış yapma imkânı sunalım. Küçük bir adım belki ama satış yapılırken bu işi daha ciddi yapan firmalarla iletişime geçip onların desteğini üretici kadınlara aktarabilmeyi hedefliyoruz.”

Derneğin 35 aktif üyesi olduğunu belirten Öner, üyelerin çoğunun ortalama beş yıl kadar Türkiye’de yaşayıp sonra ülkelerine döndüklerini söyledi:

“Bu nedenle sürekli hareketli ve dinamik bir derneğiz.”

Orhan Cami restorasyon öncesi 2017

“RESTORASYON HATALARI MİMARIN ELİNDE OLMAYABİLİYOR”

Zaman zaman kamuoyunun gündemine gelen restorasyon hatalarına da değinen Öner, bu tür durumların çoğu zaman doğrudan mimarlardan kaynaklanmadığını, sürece etki eden farklı dinamiklerin belirleyici olabildiğini ifade etti:

“Aslında bu tür sonuçlar her zaman mimarın doğrudan kontrolünde gelişmeyebiliyor. Sürecin son anlarında alınan kararlar, projeyi tamamen farklı bir yöne sürükleyebiliyor.”

Bursa Orhan Cami restorasyon sürecinden

Projelerde sık sık Osmanlı arşivlerine başvurduklarını söyleyen Öner, araştırma süreçlerinin titizlikle yürütüldüğünü aktardı:

“Yapıların üzerinde yer alan kitabeler, kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığını gösterir. Bu bilgiler bizim için başlangıç noktasıdır. Osmanlıca yazılmış belgeleri çeviren arkadaşlarımızdan destek alıyoruz. Başbakanlık Osmanlı Arşivleri en çok başvurduğumuz kaynaklardan biridir.”

Öner, restorasyonun sadece teknik değil, kültürel bir sorumluluk olduğunu şu sözlerle özetledi:

“Bir yapıyı restore ediyorsak onunla ilgili bilinmesi gereken her ne varsa, hatta mevcut bilgilerin üstüne biz ne katabiliriz diye düşünerek başlamamız gerekir. Çünkü tarih ortak mirasımız; hepimiz oradan besleniyoruz” ifadelerine yer verdi.

Mütareke Müzesi restorasyon öncesi 2011

Ortağı Fatma Arslan ile birlikte Mimarlar Odası Mimarlık Yıllığı 2021 seçkisi plaket töreninde