Ernst İngmar Bergman-9

Bergman’ın düşüncesi sadece bir parodiyi gün yüzüne çıkarmak değildir. Yukarıdaki satırlarda Ionesco üzerinden absürdle bağlantı kurduğu vurgulanan yönetmen, parodi kadar absürdü de merkezine çekmeyi ihmal etmemiştir.

Böyle bir yolda ilerlemesinin arkasında Fellini’yi önemsemesi vardır ve Bergman’ın dağarcığında bu fiilin karşılığında, vazgeçilmezlerinden biri olan didişmenin bulunduğunu vurgulamak gerekir.

Didişme, çoğu kez dalaşmaaşamasına gelmişse de, yaşanan süreç çatışmayı beraberinde getirmemiştir çünkü Bergman, çatışmadan sadece verimsizliğin, kısırlığın uç vereceğinin bilincindedir.

Neorealismo, sadece Fellini’yi değil, Avrupa’ya İsveç’ten seslenen Bergman’ı da etkilemiştir ama bu etki ikisinde de yoğun değildir. Bergman, parodisini ete kemiğe büründürürken bu realiteyi de hesaba katmıştır.

Parodi; Bir insan, olay veya kurumun, genel olarak varlığın mizahi taklidini yapmak şeklinde tanımlansa da, Bergman, mizahı ayrı bir yerde konumlandırdığı için, önce parodinin içinin boşaltılmamasına özen göstermiş ve onu yavaş yavaş absürdün yanına çekmiştir.

Parodiyle absürdün yarışmak yerine birbirlerini besledikleriFörattintetalaomalladessakvinnor, eleştirmenlerden ve kadınlardan çok çeken Bergman’ın Fellini’yle empatiyi ıskalamadığı bir diyaloğa imza atma girişimi olarak da değerlendirilebilir.

Fellini’nin karakteri kadınları kırbaçlarken, Bergman, karşı cinslerini soğuk duştan nasiplendirmeyi düşünmüş ve düşündüğünü soğukkanlılıktan taviz vermeden pratiğe dökmüştür.

Bergman iki yıl sonra çektiği Persona’yı diğerlerinden, daha başarılı olduğu gerekçesiyle ayırmış ve kayırmıştır.

Personaayrı bir yerde konumlandırılırken, diğerlerinin yok hükmünde olduğu vurgulanmamıştır çünkü Bergman, geleceği tasarlarken geçmişi elinin tersiyle iten bir yönetmen değildir. Zaten geçmiş, onun nazarında geleceğin katalizörüdür.

Bu sinema filminin odağında, kendisinden söz ettiren bir opera sanatçısıyken, köşeye çekilme ve sessizliğe gömülmeyi tercih eden bir kadınla, onun bakımını üstlenen bir hemşire vardır.

Latince kökenli personanın birden fazla karşılığı (Maske, Karakter, Rol, Kişi ve Kişilik) vardır, Bergman filminde sıralanan anlamların hepsini ortak paydaya taşıyarak persona kavramını idrak etmeye çalışmıştır.

Maskeyi, opera sanatçısının, bir pandoraya sahip olup olmadığını anlamak için kullanırken, karakteri, maskenin yerini sağlamlaştırıp sağlamlaştırmadığını sorgulamak için yardıma çağırmıştır.

Rol aracılığıyla, kurgunun nerede reelle buluştuğunu, reelin onu dizginleyip dizginlemediğini analize tâbi tutarken, kişi ve kişilikle de deformasyon sürecinin izini sürmüştür.

Bilindiği gibi kişinin İngilizce karşılığı Persondır ve Bergman kişiyle birey arasındaki uçurumun bilincinde olduğu için,İndividual yerine onu tercih etmiş, maskeli bir kişilikle izleyicisini buluşturmuş, böylece deformasyon sürecinin tutsağı olma korkusunun opera sanatçısının köşesine çekilip sessizliğe gömülmesinde etkili olduğu sonucuna ulaşmıştır.