KÜRESEL ENERJİ KRİZİ

Koronavirüs pandemisi/salgınının marifetlerinden biri daha diyebileceğimiz küresel enerji krizinin önce nasıl ortaya çıktığını anlatmaya çalışalım.  Aslında krizin nedeni, hem arz hem talep hem de piyasa tarafında, çok fazla unsurun bir araya gelmesiyle ortaya çıktı. Pandemi süreciyle birlikte evde çalışmanın artması, ev doğalgazında talebin yoğunluk kazanmasına neden oldu. Arz, talebi karşılayamamaya başladı. Hatta bir ara Avrupa kıtasının gaz depolarında stoklanan gazın %30 seviyelere inmesi, durumun vahametini bizlere gösterdi.

Pandeminin şiddetini azaltmasıyla birlikte devletler ekonomik büyümenin hızlanması için çalışmalara başladılar. Bu sebeple sanayi üretiminin artması başta doğalgaza talebin yükselmesine neden oldu. Aslında denge, pandemi ile bozuldu diyebiliriz. Hâl böyle olunca da üreticiler artan bu talebe yetişemedi. Pandemi sebebiyle doğalgaz santrallerinin yapmaları gereken bakımları geciktirmeleri, bazı doğalgaz santrallerinin daha az gaz üretmeleri de sayılabilecek nedenler arasında.

Avrupa’nın en büyük gaz tedarikçisi olan Rusya’da artan talebe yeterli arz ile cevap veremedi. Haliyle sınırlı ve sıkıntılı üretimi olan doğalgazda zam kaçınılmaz oldu. Avrupa’da yükselen fiyatların, dünyanın geri kalanında da görülmesi normal hale geldi.

Doğalgaz üretiminin yetersiz kalması, doğalgazdan elektrik üreten santrallerinde enerji ihtiyacına cevap verememesi ile de elektrik fiyatlarının artışına neden oldu. Bir çok enerji firması, rüzgar ve güneşten enerji üretme yoluna gitse de yeterli verim alamadıkları gelen haberler arasında. Çin ve Avrupa’da iflas eden enerji firmaları ve fabrikalar duymak mümkün.

Döviz kurunun ülkemizde dalgalı seyr etmesi ile ülkemizin doğalgaz teminini büyük oranda yurtdışından karşılaması da ülkemizi enerji krizinin ortasında kalmış gibi gösteriyor. Aslında durum tam olarakta böyle. Çalışma yaptığımız sondaj havzalarında henüz yeterli miktarda doğalgaza ulaşılamaması ve arama faaliyetlerine yaptığımız yatırımın büyüklüğü, her ne kadar faturaların bir kısmının devlet tarafından karşılandığı bilinsede, ödemekte zorlandığımız gerçeğinin üstünü örtmüyor. ‘Zaten dünyada kürsel bir enerji krizi yokkende bizler fatularımızı ödemekte zorlanıyorduk’ Şu an Türkiye’de tam olarak kimse doğalgazın metreküp fiyatını bilmiyor demek yanlış olmaz. Çünkü doğalgaz azaldığı zaman, doğalgazdan üretilen LNG alımına geçiyoruz. Dünyanın tamamı gibi. Doğalgaz üretiminin az olduğu yada yetersiz kaldığı yerde LNG fiyatlarının da yükselmesi ile dolar üzerinden ithalat yapılmasının bize fatura cinsinden yansıması olmaktadır.

Teknik olarak “dünya eğer pandemi dönemine girmeseydi, ciddi bir enerji krizi patlak vermeyecekti” diyebiliriz. Zinciri sizin tamamlamanızı istiyorum. Dünya devletlerinin pandemi ile birlikte aldığı tedbirler, üretici ülkelerin tamamında yani global anlamda uygulandı. Petrol üreten ülke de kapanmaya gitti, doğalgaz üreten ülkede. DSÖ talimatları ile dünya bilerek krize itildi diyorum ben buna. Aslında üretim var, ancak bir şekilde talep patlaması yaşatılarak, arz sorunu gündeme getirildi. Arz talebi karşılamayınca krizin patlaması kaçınılmaz oldu. Aynı mevzu gıda üretimi içinde geçerli. Ve bir sonraki meselemiz de Gıda tedarik zinciri veya gıda arz güvenliği şeklinde olacaktır. Hatta gübre üreticilerinin (bir çoğu Çin’de), enerji kesintileri ve fiyatların yükselmesi ile gübre üretimini azaltmaları, doğrudan gıda üretimini etkilemektedir. Üretimin azalması ve talebin karşılanamaması, fiyatların yükselmesine sebebiyet vermektedir. İşte size yeni bir kriz doğdu. Adı da Küresel Gıda Krizi..

Peki bu kimin işine yarar?

Daha önceki yazılarımda küreselci elit grup ile ulus devletlerin kıyasıya mücadelesini bir çok kez yazmıştım. Küreselci grup, elinde tuttuğu para, üretim ve teknoloji gibi imkanlarla, ulus devletleri her ne pahasına olursa olsun bitirmeyi kafasına koymuş görünüyor. Mücadelede ise küreselciler için arada harcanan insanların hiç bir önemi yok. Dünyadaki ulus devletlere bir göz atın, çoğunun hayat pahalılığı ile mücadele ettiğini göreceksiniz.

Bu konu daha uzun sürer aslında ancak şimdilik bir virgül koyalım.

Selam ve Dua İle…