TALİBAN KİMDİR-NEDİR?

Taliban, çoğunluğu Afganistan’ın en kalabalık etnik grubu Peştunlardan oluşan Sünni İslamcı grup olarak bilinir. Peştunlar ise Afganistan’ın güneydoğusu ile Pakistan’ın kuzeydoğusunda yaşayan İRANLI bir ulustur. Konuştukları dil ise Peştuca’dır. Kendilerini ‘Afgan İslam Emirliği’ şeklinde ifade ederler.

Örgüt, Molla Ömer Ahund liderliğinde yaklaşık 50 medrese öğrencisiyle 1994’te Rus işgalinden sonra kuruldu. Ömer Ahund Rus işgaline karşı da savaşmış birisidir. İşgal sonrası çıkan iç savaş ile derebeylik dönemine giren Afganistan’da direnç gösteren bir grup olarak öne çıkan Taliban, kısa sürede 20 bin kadar silahlı askeri bünyesine katmıştır. Afganistan’da İslam temelli bir devlet kurmak istemektedirler. Taliban’ın istihbari kaynağının ise Pakistan istihbaratının sağladığı söylenegelmektedir.

Afganistan 20 yıl Rusya, 20 yılda Amerika işgali altında kalmış bir ülkedir. Siyasi iktidarsızlıkların pik yaptığı bir nokta olarak kabul edilebilir. İstihbarat örgütleri raporlarına göre Suudi Arabistan tarafından finanse edilmektedir. 1996 senesinde Taliban Kabil’i ele geçirdiğinde devletin adını ‘Afganistan İslam Emirliği’ olarak ilan etti. Bu devleti ise ilk tanıyan devletler Pakistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’tır. Bölgede Pakistan çıkarlarına hizmet eden vekalet örgütü gibi hareket etmekte olduğu söylenmektedir.

Kurulan devletin İslam şeriati üzere olduğunu, hanefi mezhebinin ön planda tutulduğunu ve şeriate göre bir anayasa yaptığını ilan eden Taliban, uygulama olarak İslamiyet’e uygun olmayan zorlamalar kullanmıştır. Kadınlara peçe zorunluluğu ile erkeklere sakal ve takke takma zorunluluğu bunlardan sadece 2 tanesidir. Hatta sakal bırakmayan yada 5 vakit camiye gitmeyen erkeklerin kırbaçlandığı uygulamalara imza atmıştır.

Tabi Taliban’ın bu zorlayıcı otoritesine karşı, halk ayaklanmaları gerçekleştirildi. 1997 senesinde Mezarı Şerif şehrine saldıran Taliban’ın 10 bin kadar askerinin öldüğü 7 bin askerininde esir alındıktan sonra öldürüldüğü istihbarat örgütlerince doğrulanmıştır. Bu süreçte geri çekilen örgüte El-Kaide militanları destek vermiştir. 1998 senesinde bu kez şehri ele geçiren örgüt ülkenin %90’nında söz sahibi olmuştur.

11 Eylül saldırısından sonra ABD yönetimi, Taliban’dan Usame Bin Ladin’i istemiş ancak örgüt bu isteği reddetmişti. Bunun üzerine ABD, Afganistan’a müdahale ederek Taliban etkisini kırmayı başarmış ve örgüt dağlara çekilmek zorunda kalmıştır. ABD’nin çekilmesiyle yeniden Afganistan’da ilerlemeye başlayan Taliban, şu sıralar yeniden ülkenin büyük bir kesimini ele geçirmiş durumda.

Gün yüzü gösterilmeyen ve sürekli birileri tarafından işgal edilen Afganistan’ın kısa dönem tarihinden ana başlıkları anlatmaya çalıştım. 20 yıl Rus, neredeyse 10 yıl Taliban, 20 yıl ABD’den sonra yeniden Taliban’a devredilmiş gibi bir tablo ortaya çıkmaktadır. Gerçi ABD’nin çekiliyorum dediği bölgeden tam olarak çekilmediğini bilenlerdeniz. Hatta bir son dakika haberi şu şekilde verildi; “Pentagon, Afganistan’daki diplomatlarını kurtarmak için bölgeye 3 bin asker gönderiyor”. Şaşırmadık tabiki.

Türkiye’nin Kabil havaalanının güvenliğini sağlamak üzere bölgeye gidiyor olmasını ise sanki ilk defa Afganistan’a gidiyormuşuz gibi anlatan garip bir grupla da karşı karşıyayız. Türk silahlı kuvvetleri, Afganistan Türk Görev Kuvveti (ATGK) Komutanlığı adıyla 2002 yılından beri, Barış gücü olarak bölgede aktif görev yapmaktadır. Tabiki bu sefer sadece barış gücü değil, barışı sağlayan güç olarak aktif görev yapacaktır. ABD askerlerinde uyuşturucu üretim üssüne çevrilen ülke, Türkiye’nin atılımları ile yeni bir döneme sayfa açacaktır.

Devletimize Güvenin.